Erfenis verwerpen of aanvaarden

  • 10 maart 2024
  • leestijd 5 minuten

Als je te maken krijgt met een erfenis, sta je voor een belangrijke keuze: de erfenis verwerpen of aanvaarden. Wat houden deze keuzes in?

Als je te maken krijgt met een nalatenschap, sta je voor een belangrijke keuze: de erfenis verwerpen of aanvaarden. Deze beslissing kan grote financiële en persoonlijke gevolgen hebben. In dit artikel leggen we uit wat deze keuzes inhouden, inclusief de kosten van het verwerpen van een erfenis, en de verschillen tussen zuiver aanvaarden en beneficiair aanvaarden.

Erfenis verwerpen: waarom en hoe?

Soms kiezen mensen ervoor om een erfenis te verwerpen. Dit kan zijn omdat de nalatenschap meer schulden dan bezittingen bevat, of omdat men geen deel uit wil maken van bepaalde familieaangelegenheden. Als je een erfenis verwerpt, dan ben je verder helemaal niet meer betrokken bij de afwikkeling van de nalatenschap. Je krijgt dus niets, ook geen herinneringen, zoals fotoboeken of brieven. Maar je bent ook niet aansprakelijk voor eventuele schulden. 

Hoe verwerp je een erfenis?

Het verwerpen van een erfenis is best eenvoudig. Je doet dit bij de rechtbank die hoort bij de laatste woonplaats van de overleden persoon. Je vult een verklaring van verwerping in, die vervolgens wordt ingeschreven in het Boedelregister. Je kunt dit formulier ook bij de griffie van de rechtbank invullen en vaak ook bij de notaris die betrokken is bij de erfenis. 

Als je als erfgenaam besluit afstand te doen van de nalatenschap, kan het zijn dat jouw kinderen erfgenaam worden. Als je dit niet wil, dan moeten de kinderen de erfenis ook verwerpen. 

Kosten van erfenis verwerpen

Wat kost het om een erfenis te verwerpen? Aan het verwerpen van een erfenis zijn kosten verbonden. Deze kosten bestaan voornamelijk uit griffierechten en zijn rond de €130,-. De exacte kosten zijn afhankelijk van de rechtbank. Hier komen eventueel nog kosten bij voor de notaris, juridisch adviseur of erfrecht advocaat als je deze inschakelt.

Erfenis zuiver aanvaarden: risico’s en voordelen

Een erfenis zuiver aanvaarden betekent dat je de erfenis accepteert, inclusief alle bezittingen en schulden. Het grootste risico van zuiver aanvaarden is dat je persoonlijk aansprakelijk wordt voor eventuele schulden uit de nalatenschap, zelfs als deze hoger zijn dan de bezittingen.

Het voordeel is dat het proces eenvoudig en snel is; je hebt direct toegang tot de bezittingen van de nalatenschap.

Erfenis beneficiair aanvaarden: de meest veilige keuze

Een nalatenschap beneficiair aanvaarden wordt ook wel aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving genoemd. Je krijgt dan alleen de erfenis als de bezittingen groter zijn dan de schulden. Het is dus een veilige manier van aanvaarden omdat je niet persoonlijk aansprakelijk wordt voor eventuele schulden die hoger zijn dan de bezittingen.

Hoe werkt het?

Bij beneficiair aanvaarden moet de nalatenschap eerst worden afgewikkeld volgens een specifieke procedure. Schulden worden betaald uit de nalatenschap voordat de erfgenamen iets ontvangen. Dus eerst worden alle schulden uit de erfenis betaald, dat heeft vereffenen. Wat daarna overblijft, wordt verdeeld onder de erfgenamen. Dit proces kan even duren: je mag niets van de bezittingen hebben tot helemaal zeker is dat alle schulden zijn betaald. 

Stappenplan erfenis aanvaarden of verwerpen

Er kan veel op je afkomen bij het regelen van een nalatenschap. De rijksoverheid heeft een handig stappenplan voor een erfenis gecreëerd. Maar globaal zijn dit de stappen die je zou moeten doorlopen: 

  1. Informatie verzamelen: Probeer een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de bezittingen en schulden in de nalatenschap.
  2. Overleg met mede-erfgenamen: Bespreek de situatie met eventuele andere erfgenamen.
  3. Juridisch advies inwinnen: Overweeg om juridisch advies in te winnen, vooral als de nalatenschap complex is.
  4. Keuze maken: Beslis of je de erfenis zuiver aanvaardt, beneficiair aanvaardt, of verwerpt.
  5. Officiële stappen ondernemen: Afhankelijk van je keuze, onderneem je de officiële stappen, zoals het indienen van de verklaring bij de rechtbank.

Veelgestelde vragen over erfenis aanvaarden

Kan ik mijn beslissing later wijzigen?

Eenmaal een erfenis zuiver aanvaardt, kun je deze beslissing niet meer terugdraaien. Bij twijfel is beneficiair aanvaarden een veiligere optie.

Moet ik altijd naar de rechtbank?

Voor het verwerpen of beneficiair aanvaarden van een erfenis moet je inderdaad naar de rechtbank. Voor zuiver aanvaarden is dit niet nodig.

Wat gebeurt er als niemand de erfenis wil?

Als niemand de erfenis aanvaardt, gaat deze naar de staat. De staat zal dan de nalatenschap afwikkelen.

Conclusie: erfenis verwerpen of aanvaarden? 

De keuze tussen het verwerpen of aanvaarden van een erfenis is niet altijd makkelijk. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de financiële implicaties en juridische verplichtingen die elke optie met zich meebrengt. Je hebt de tijd om hier goed over na te denken, want er zit geen wettelijke termijn aan je beslissing. 

Goed om te weten: als je iets uit de erfenis neemt of verkoopt, dan heb je volgens de wet de erfenis zuiver aanvaard. Er is een uitzondering: de begrafenis of uitvaart mag betaald worden uit de erfenis. Zorg dus dat je verder wacht met het verdelen van spullen tot je hebt besloten wat te doen met de erfenis! 

Erfenis gekregen en weet je nog niet wat te doen? Door je goed in te lezen en advies in te winnen, kun je de beste beslissing nemen voor jouw persoonlijke situatie. Wij helpen je er graag bij. 

Misschien vind je deze artikelen ook interessant:

Op de hoogte blijven? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.